Häzirki zaman lukmançylygy pudagynda, esasanam interwensiýa kardiologiýa we newrologiýa pudagynda stentler we rulonlar möhüm rol oýnaýar. Şeýle-de bolsa, bu iki lukmançylyk enjamyny düýpgöter tapawutlandyrýan zat barada köp adam bulaşyp biler. Bu blogda, has anyk düşünmäge kömek etmek üçin aýratyn aýratynlyklary, amaly programmalary we olaryň nähili işleýändigini öwreneris.
Stent, poslamaýan polatdan ýa-da nikel-titandan (Nitinol) ýaly metal erginlerinden ýasalan kiçijik, turba görnüşli, tor ýaly enjamdyr. Ol dar ýa-da petiklenen gan damaryna, kanala ýa-da bedeniň içindäki beýleki turba gurluşlaryna salmak üçin niýetlenendir.
Mysal üçin, näsagda ateroskleroz bar bolsa, plastinka gurulmagy sebäpli arteriýalaryň daralmagyna sebäp bolanda, stent ulanylyp bilner. Angioplastika prosedurasy wagtynda, şarlanan we stent birikdirilen kateter, täsir edýän ýere ýetýänçä gan damarlary arkaly saplanýar. Inerine ýetirilenden soň, şar çişirilýär, stenti giňeldýär we plakaty arteriýa diwarlaryna iterýär we şeýlelik bilen gan damarynyň lýumenini giňeldýär. Soňra stent hemişelik ýerinde galyp, gäminiň açyk bolmagy we dogry gan akmagyny üpjün etmek üçin skaf ýaly hereket edýär. Bu döş agyry (angina) ýaly alamatlary aýyrmaga kömek edýär we ýürek agyry howpuny azaldýar.
Stentler neşe serişdelerini köpeldip biler, ýagny restenozyň öňüni almak, deslapky bejergiden soň gäminiň daralmagy üçin wagtyň geçmegi bilen dermanlary ýuwaş-ýuwaşdan goýberýärler.
Beýleki tarapdan, rulonlar inçe, sim ýaly gurluşlar, köplenç platina ýa-da beýleki biokompatif materiallardan ýasalýar. Olar, esasan, beýnide duş gelýän gan damarlarynyň diwarlarynda adaty bolmadyk çişler bolan anewrizmalary bejermekde ulanylýar.
Endowaskulýar emboliýa diýilýän prosedurada kateter anewrizma haltajygyna ugrukdyrylýar. Soň bolsa, kiçijik rulonlar kateteriň üsti bilen seresaplylyk bilen girizilýär we anewrizma iterilýär. Bu rulonlar, içindäki ganyň ýygrylmagyna sebäp bolup, anewrizma boşlugyny doldurmak üçin niýetlenendir. Gany ýygnamak bilen, anewrizma adaty aýlanyşdan netijeli izolirlenip, ýarylmak howpuny azaldyp, ömrüňe howp salýan gan akmagyna sebäp bolup biler.
Stentlerden tapawutlylykda, rulonlar gäminiň açyk bolmagy üçin gurluş goldawyny bermeýär. Muňa derek, olaryň maksady katastrofiki netijeleriň öňüni almak üçin belli bir sebiti ýapmak ýa-da ýapmak.
- Dizaýn: Mentionedokarda aýdylyşy ýaly, stentler turba we tor ýaly bolup, gäminiň diwarlaryny biri-birinden tapawutlandyrýan açyk çarçuwany üpjün edýär. Rulonlar, tersine, belli bir ýeri doldurmak we ýapmak üçin çeýe sim görnüşidir.
- Funksiýa: Stentler, dowamly gan akmagyna mümkinçilik berýän gäminiň patentini ýa-da açyklygyny saklamaga gönükdirilendir. Bobinler howply ýagdaýdan gaça durmak üçin örän anyk, adaty bolmadyk ýerde gan aýlanyşyny duruzmak üçin ulanylýar.
- Programma meýdançalary: Stentler esasan koronar arteriýalarda (ýürek), periferiýa arteriýalarda (aýaklar, gollar) we karotid arteriýalarynda (boýunda) ulanylýar. Bobinler, esasan, intrakranial anewrizmalary bejermekde ulanylýar, ýöne seýrek ýagdaýlarda beýleki damar anomaliýalarynda hem ulanylyp bilner.
Eger siz ýa-da ýakyn adamyňyz stent ýa-da rulon bilen baglanyşykly lukmançylyk amallary bilen ýüzbe-ýüz bolsaňyz, lukmanyňyz bilen çuňňur pikir alyşmak zerurdyr. Her wariantyň bolup biljek töwekgelçiliklerine we peýdalaryna düşüniň. Stentler üçin töwekgelçilikler restenoz, stentiň üstünde gan ýygnamagy we stent materialyna bolup biljek allergiki täsirleri öz içine alyp biler. Bobinler bilen, anewrizmanyň doly ýüze çykmazlygy, gaýtalanmagyna sebäp bolmagy mümkin we proseduranyň özi gan akmak ýa-da töwerekdäki dokumalara zeper ýetmek ýaly töwekgelçilikleri döredip biler.
Sözümiň ahyrynda, stentler we rulonlar sansyz ömri halas eden ajaýyp lukmançylyk oýlap tapyşlary bolsa-da, olar dürli maksatly döredildi. Tapawudyny bilmek hassalara saglygy goraýyş hakda has habarly karar bermäge mümkinçilik döredip biler. Heartüregiň arteriýalarynyň erkin akmagyny ýa-da beýnini ýarylan anewrizma howpundan goramak barada bolsun, bu enjamlar häzirki zaman lukmançylyk çäreleriniň başynda durýar.
Bu makala stentleriň we rulonlaryň arasyndaky syry açdy we bu bilimleri peýdaly bolup biljek beýlekiler bilen paýlaşarsyňyz diýip umyt edýäris. Beýleki özüne çekiji lukmançylyk temalaryna has içgin serediň.
